Haldun Mergen Hocamız ile Kinolojiye Genel Bakış

Ülkemizin sayılı Kinologlarından Sayın Haldun Mergen‘ired and black jordan 1 nike air max 270 men’s air jordan 4 military black wmns air max 270 jordan shoes air jordan 4 retro military black nike jordan series 06 nike air jordan mid jordan shoes air max goaterra 2.0 jordan shoes nike vapor max cheap cheap jordans nike jordan series 06 nike air max 270 men’s n kaleme aldığı 2013 tarihli yazı ile geçmişten geleceğe ışık tutuyoruz.

KİNOLOJİ – DERİN BİR KAVRAM KARGAŞASI
Cyb.Cyn.Dr. Haldun Mergen – 13.11.2013
Kategori: KYNOS.LOGIA – CYNOLOGY – KİNOLOJİ
Rev 1.01

Takvim yapraklarının 2013 senesini gösterdiği bu günlerde, ülkemizde köpek kültürünün gelişmiş olduğunu söylemek pek mümkün değil.
Dünyanın uygarlık seviyesi ileri değişik ülkelerinde, o ülkede bulunan tüm köpek toplumunu denetleyen, kayıt altına alan, insan köpek ilişkisini aşılamaya çalışan, köpek yaşamını şehre taşımayı hedefleyen programları devreye sokan Kennel Club adı altında kurulmuş, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar bulunmaktadır.
Bunlar AKC (American Kennel Club), UKC (United Kennel Club), CKC (Canadian Kennel Club), KC(UK)(The Kennel Club), FCI (Fédération Cynologique Internationale – Uluslararası Kinoloji Federasyonu) gibi kuruluşlar olup örneğin AKC 127 sene önce, 1884 yılında; UKC 113 sene önce, 1898 yılında; CKC 123 sene önce, 1888 yılında; KC(UK) 138 sene önce, 1873 yılında; FCI 102 sene önce, 1911 yılında kurulmuşlar.
Ülkemizde de bazı kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, dernekler ve federasyonlar birkaç senedir aynı yolda adımlar atıyorlar. Bunlardan bir tanesi hariç hemen hemen hepsinin isminde “kinoloji” kelimesinin geçtiği dikkatleri çekiyor. Fakat ne yazıktır ki, bu kelimenin altı yeterince doldurulamıyor.
Uluslararası arenada ise sadece FCI, açılımında kinoloji adını kullanıyor.

İnsan köpek ilişkisinin milattan 140.000 sene önce başladığı düşünülürse, ülkemizde bu ilişkinin pek sağlıklı geliştiği söylenemez.
Köpek insanlık tarihinin en sadık dostu olarak belirmiştir. Birçok toplumun efsanesinde o toplumun lider veya kahramanlarını bir kurt büyütür. Türk mitolojisinde Tanrı tarafından gönderilen Asena adındaki bir dişi kurdun Türklerin ilk hükümdarlarının annesi olduğuna inanılmış ve kutsal sayılmıştır. Kurtların gökyüzüne doğru ulumaları Türkler tarafından Tanrıya dua etmeleri olarak algılanmış ve inanılmıştır.
Yeryüzünde memeli canlılar bir takım duyu organları sayesinde yaşarlar. İnsanda olduğu gibi köpeklerin de 5+ adet duyu organı vardır ve bunlardan bazıları insanınkinden zayıf durumdayken bazıları ise fazlasıyla kuvvetli durumdadırlar.
Köpeklerin de insanlarda olduğu gibi fiziksel aktivitelerinin yanında psikolojik aktiviteleri de bulunmaktadır. Köpeklerin psikolojik aktivitesi bu canlının davranışı olarak isimlendirilmiştir.
Köpeklerin hiyoid kemikleri olmadığından insanlar gibi konuşamazlar. Beyinsel yapıları da buna müsait değildir. Onları anlamanın beden lisanlarını anlamaktan geçtiği aşikarken, günümüzde gelinen durum, insanın onları anlamakta oldukça geri oldukları dikkat çekiyor. Buna karşılık onların insanı anlamakta oldukça gelişmiş oldukları ön plana çıkıyor.
İnsan köpek ilişkisinde sevginin esas unsur olduğu dikkat çekiyor. Ama tüm canlılar arasındaki ilişkilerin temelinde gerek manevi gerekse maddi, birer çıkar olduğu gerçeğinin köpek-insan ilişkisinde de aynı şekilde olduğunu söylemeden geçemiyoruz.
Onları, genetik anlamda olsun, tıbbi anlamda olsun anlamakta zorlanıyoruz. Nasıl beslendikleri hususunda da değişik yaklaşımlar ön plana çıkıyor. Köpekler veya karnivorlarla ilgili bilim adamları bu bahsedilen bilimsel konularda sürekli ayrışıyor ve bir konsensüs haline gelemiyorlar.

Bilim, bilimsel çalışmalar, bilim insanı gibi sözcüklerin etimolojik temelinde –logia veya –logist -log gibi antik Yunanca kelimeler bulunuyor. Örneğin bu kelimenin başına “bios” (antik Yunancada”hayat” manasına) koyarsak “biologia” “hayatbilim” oluyor.
Yine örneğin –logia kelimesinin başına “kynos” (kynos antik Yunanca “köpek” manasındadır) kelimesi konduğunda, “kynos-logia” şeklinde birleşik bir sözcük ortaya çıkıyor:
Kynoslogia — Köpekbilim — Kinoloji

Buna karşılık ülkemizde kinoloji’nin manası dar anlamına sıkışıp kalmış : Köpek Irkları Bilimi
Köpek Irkları Bilimi şeklinde bir bilim yok aslında, ama Irkbilim şeklinde bir bilim uydurulmuş vaziyettedir.
Köpek Irkları Bilimi, Köpekbilim’in yani Kinoloji’nin ancak alt disiplinlerinden biri olabilir.
Peki, köpekbilim hangi bilim dalının, sınıflama anlamında, bir alt disiplinidir?
Zoo (zoion antik Yunancada “hayvan” manasına) ve –logia’dan Zoologia, yani Zooloji’nin alt disiplinidir.

Dolayısıyla KynosLogia-Kinoloji – Köpek Bilimleri; başta tıp (teorik) (Medicine) olmak üzere, köpek ırkları sınıflandırması (DDBT-Domestic Dog Breed Texonomy), köpek genetiği ve üretimi (DG&B Dog Genetics & Breeding), davranış bilim (Etology), besleme (Dietology) ve çevrebilim (Ecology) disiplinlerini de kapsayan şemsiye bir bilim dalı olması bakımından oldukça geniş bir yelpazeye hitap ediyor diyebiliriz.
Disiplinlerinin ayrı ayrı ortaya konmasına rağmen, her biri bir köpeğin doğumundan itibaren yani bilimsel üretiminden itibaren tüm hayatı boyunca başvurulacak disiplinler.
Üretim kararı verilirken ırk sınıflandırılmalarına (DDBT) başvuruluyor; sonrasında doğru bir üretim için genetik ve üretim (DG&B) bilimine; gelişme sürecinde davranış bilimine; tüm hayatı boyunca çevre bilim ve diyetolojiye, ve elbette tıbba ihtiyaç duyuluyor.
Köpek üretimi yapan her birey ve kurum köpek bilimlerinden haberdar olmak mecburiyetinde, vâkıf olursa çok daha iyi yoksa sadece üremeyi tek başına her köpek çifti hiçbir aksilik olmadan üstesinden gelebiliyor, rahat bırakılırsa(!) kendi kendini beslemeyi de başarıyor. Sadece ırkları ayırt edemiyorlar; aslına bakılırsa ırk ayrımını yapabilmek hiç de onları ilgilendirmiyor. Irklar sonradan yapay olarak insan evladı tarafından ortaya çıkartılmış bir ayrıştırma.

Onun için Kinoloji sözcüğünün, köpek ırkları sınıflandırması olarak kabul etmenin ve bunun adına “ırk-bilim” demenin, sadece bazı insan gruplarının avantajına kullanılan çok kısır bir Kinoloji tanımı olduğunu düşünüyorum.
Kinolojiyi, altında 6 adet bilimsel disiplini barındıran şemsiye bir bilim dalı olarak algılamak yerinde bir görüş olarak kabul edilmelidir.

KynosLogia
Kinoloji = Köpekbilim